1. "Προσευχή για τις καινούργιες πατρίδες" του Μ. Μπουναρτζίδη
Παρουσίαση
Κυρίες και κύριοι, μαθητές και μαθήτριες, έχω σήμερα τη χαρά και την τιμή να σας παρουσιάσω τον συγγραφέα Μιχάλη Μπουναρτζίδη και το βιβλίο του «Προσευχή για τις Καινούργιες Πατρίδες».
Ο Μιχάλης, με καταγωγή από το Ορτάκιο και την Αδριανούπολη, γεννήθηκε και μεγάλωσε στην Ξάνθη. Με σπίτι στον προσφυγικό συνοικισμό «Στρατώνων», ακολούθησε την πορεία των περισσότερων από μας που μέναμε στην ίδια γειτονιά. Δ’ Δημοτικό σχολείο, Γυμνάσιο Αρρένων τότε και θετικές σπουδές στην Θεσσαλονίκη. Με πτυχίο δασολόγου, εργάστηκε στην Αγροτική Τράπεζα από όπου και συνταξιοδοτήθηκε. Και τότε ήρθε η έκπληξη. Ο Μιχάλης συγγραφέας και ένα βιβλίο για την πατρίδα και τους προγόνους μας.
Ομολογώ ότι ήταν η περιέργεια που με παρακίνησε να διαβάσω το συγκεκριμένο βιβλίο. Περιέργεια να μάθω την προσωπική ιστορία ανθρώπων που γνώριζα ειπωμένη από τον εγγονό τους. Από την πρώτη σελίδα κατάλαβα ότι το συγκεκριμένο βιβλίο δεν είναι μια απλή διήγηση. Είναι ένα ολοκληρωμένο λογοτεχνικό έργο.
Ξεκούραστα και ευχάριστα, ο αναγνώστης μαθαίνει την προσωπική ιστορία υπαρκτών προσώπων, αλλά και την ιστορία της Θράκης που κανείς δε διδάσκεται και ελάχιστοι γνωρίζουν. Γνωρίζουμε χαρακτήρες και δράσεις ανθρώπων αντιπροσωπευτικών εκείνης της εποχής, αλλά και περιοχές, πόλεις και χωριά στην ακμή (όπως η Αδριανούπολη και το Σουφλί) και το ξεκίνημα τα παρακμής τους. Στους διαλόγους ακούμε το γλωσσικό ιδίωμα της περιοχής. Στις πράξεις και τις σκέψεις των ηρώων του βιβλίου αποκρυπτογραφούμε τις σχέσεις των Ελλήνων Θρακιωτών με τους Τούρκους και Βούλγαρους συγχωριανούς και γείτονές τους, αλλά και τις σχέσεις τους με τους Παλαιοελλαδίτες ομοεθνείς τους.
Γενικά, η «Προσευχή για τις Καινούργιες Πατρίδες» είναι ένα βιβλίο που κρατά αμείωτο το ενδιαφέρον του αναγνώστη από την πρώτη ως την τελευταία σελίδα, διαβάζεται εύκολα και ευχάριστα και συγχρόνως πληροφορεί και διδάσκει.
Ιστορικό Πλαίσιο
Στο βιβλίο παρουσιάζεται η ιστορία της Θράκης από το 1870 ως και το 1922. Πενήντα ταραγμένα, δύσκολα χρόνια, που οδήγησαν σε ανακατατάξεις συνόρων, μετακινήσεις πληθυσμών, απώλεια περιουσιών και ανθρώπινων ζωών.
Μέχρι το 1870, Τούρκοι, Έλληνες και Βούλγαροι ζουν στην ευρύτερη περιοχή της Θράκης χωρίς ιδιαίτερα προβλήματα. Οι Βούλγαροι, φτωχοί αγρότες και μεροκαματιάρηδες, δεν έχουν αποκτήσει ακόμη εθνική συνείδηση. Ζουν όπως και οι Ρωμιοί κάτω από τον Οθωμανικό ζυγό.
Υπάρχουν όμως προβλήματα μεταξύ Βουλγάρων Ορθοδόξων και Πατριαρχείου. Τελικά, με την άδεια του Σουλτάνου, αποκτούν δικό τους Έξαρχο, αρχηγό της Εκκλησίας τους.
Τα πράγματα αρχίζουν να αγριεύουν στις αρχές του 1876. Επαναστατούν οι Βόσνιοι και συμπαρασύρουν τους Βούλγαρους. Οι Σέρβοι ανοίγουν κι αυτοί πόλεμο με το Σουλτάνο. Διαπράττονται βιαιότητες και από τα δύο μέρη. Τούρκοι άτακτοι στρέφονται και κατά των Ρωμιών, αφού έτσι κι αλλιώς, όλοι είναι άπιστοι. Την επόμενη χρονιά (1877), οι Ρώσοι κατεβαίνουν και φθάνουν σχεδόν έξω από την Πόλη. Πιέζουν όμως και τους Έλληνες Θρακιώτες να υπογράψουν πίστη στη Βουλγαρική Εξαρχία.
Το 1878, με τη Συνθήκη του Αγ. Στεφάνου, αναγνωρίζεται η Μεγάλη Βουλγαρία, που φθάνει ως το Αιγαίο. Οι Πομάκοι πάνω στα βουνά της Ροδόπης επαναστατούν εναντίον Τούρκων και Βουλγάρων. Τελικά, με Δυτική επέμβαση, η Βουλγαρία γίνεται αυτόνομη επαρχεία της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Παράλληλα, ιδρύεται η Ανατολική Ρωμυλία με νότιο σύνορο τη Ροδόπη. Την ίδια εποχή, η Ελλάδα κερδίζει την Θεσσαλία και την Άρτα. Η Αυστρία παίρνει τη Βοσνία και εξαπολύει διωγμούς εναντίον των Τούρκων της περιοχής.
Τα επόμενα χρόνια (1877-1897), η ευρύτερη περιοχή της Θράκης είναι ένα καζάνι που βράζει. Στη Βουλγαρία διώκουν τους Έλληνες που ζουν εκεί και δημεύουν τις περιουσίες τους, ενώ και στο τουρκικό έδαφος, Έλληνες και Τούρκοι στραβοκοιτάζουν τους Βούλγαρους της περιοχής.
Το 1897, κατά τον άτυχο ελληνοτουρκικό πόλεμο, 1200 Θρακιώτες από την περιοχή της Βουλγαρίας κατεβαίνουν και πολεμούν στο πλευρό των Ελλήνων.
1903: Η εξέγερση στη Βόρεια Μακεδονία ενάντια στους Τούρκους επεκτείνεται και στην Οθωμανική Θράκη. Καταπνίγεται σύντομα και οι Τούρκοι δίνουν αμνηστία στους Βούλγαρους. Αυτοί όμως εξακολουθούν να πιέζουν τους χριστιανούς που ανήκουν στο Πατριαρχείο να προσχωρήσουν στην Εξαρχική Βουλγαρική Εκκλησία, κι έτσι να ελευθερωθούν από τους Τούρκους. Τις ίδιες πιέσεις βέβαια ασκούν και οι Πατριαρχικοί σ’ έναν πληθυσμό που απορεί και δεν μπορεί να καταλάβει ποια είναι η σωστή εκκλησία.
1905: Ο Ίων Δραγούμης, πρόξενος στο Δεδέαγατς, σημερινή Αλεξανδρούπολη, προσπαθεί να συγκεντρώσει χρήματα για να αγοράσει εκτάσεις όπου θα εποικίσει αποκλειστικά Έλληνες Χριστιανούς.
1907: Ιδρύεται η «Πανελλήνια Οργάνωσις» με συμμετοχή Θρακιωτών, αλλά και Νότιων Ελλήνων, που όμως διαλύεται την επόμενη χρονιά.
1912: Κηρύσσεται ο Α’ Βαλκανικός Πόλεμος. Έλληνες, Βούλγαροι και Σέρβοι συμμαχούν εναντίον των Τούρκων. Οι Βούλγαροι φθάνουν στην Τσατάλτζα και φυσικά μπαίνουν στην Ξάνθη. Ακολουθούν διωγμοί και πλιάτσικο. Τα Χριστούγεννα του ’12 στο Λονδίνο φτιάχνεται η Αλβανία. Πέφτει η Αδριανούπολη και οι Βούλγαροι επιστρατεύουν Ρωμιούς. Η Συνθήκη του Λονδίνου χαρίζει στους Βούλγαρους την περιοχή από τον Στρυμόνα ως την Τσατάλτζα.
1913: Αρχίζει ο Β’ Βαλκανικός Πόλεμος. Ο Ελληνικός στόλος φθάνει στην Καβάλα και την Αλεξανδρούπολη. Στο Βουκουρέστι και το Λονδίνο συζητείται η αυτονομία της Δυτικής Θράκης. Για να πιέσουν προς αυτή την κατεύθυνση, Έλληνες και Τούρκοι σχηματίζουν προσωρινή κυβέρνηση με έδρα την Κομοτηνή. Ανατρέπονται όμως γρήγορα και οι Βούλγαροι εδραιώνονται στη Δυτική Θράκη. Αρχίζουν οι διωγμοί και συζητείται ανταλλαγή πληθυσμών, η οποία γίνεται έτσι κι αλλιώς σιωπηλά.
1914: Ξεκινά ο Α’ Παγκόσμιος Πόλεμος με πρώτο πεδίο μάχης τα Δαρδανέλλια. Στο πλαίσιο των γενικότερων συμφερόντων, συμμαχιών, σχεδίων, υποσχέσεων, αλληλοεξυπηρετήσεων και της διάσπασης του ελληνικού κράτους, η Μικρά Ασία προσφέρεται στους Έλληνες, αλλά η περιοχή της Καβάλας και της Δράμας στη Βουλγαρία. Τυπικά είναι Ελληνικό έδαφος, αλλά οι Βούλγαροι περνούν το Νέστο και αυθαιρετούν σε βάρος του ελληνικού πληθυσμού. Συγκεντρώνουν τρόφιμα και ομήρους που προωθούν στο Βουλγαρικό κράτος.
Όταν το 1918 οι Βούλγαροι ηττώνται, αποχωρούν από τη Μακεδονία, μένουν όμως στη Θράκη.
1919: Η Συνθήκη του Νεϊγύ αναφέρει ότι η Βουλγαρία πρέπει να παραιτηθεί από την Ανατολική Μακεδονία και την Δυτική Θράκη. Η Ξάνθη ελευθερώνεται από τον ελληνικό στρατό και η περιοχή της Κομοτηνής ως το Κάραγατς από τους Γάλλους. Σχηματίζεται η Διασυμμαχική Θράκη με έδρα την Γκιουμουλτζίνα (Κομοτηνή). Επίσημη γλώσσα είναι τα Γαλλικά και διοικητής ο Γάλλος στρατηγός Σαρπύ. Η κατάσταση φυσικά είναι πολύ ρευστή.
1920: Ο Τζαφέρ Ταγιάρ κηρύσσει επανάσταση για αυτονομία από το σουλτάνο στην Ανατολική Θράκη. Οι Γάλλοι φεύγουν και ο Ελληνικός στρατός μπαίνει στο Κάραγατς και την Αδριανούπολη. Ο στρατός του Ταγιάρ σκορπίζει. Η συνθήκη των Σεβρών παραχωρεί την Ανατολική Θράκη στο Ελληνικό κράτος.
1922: Δύο χρόνια αργότερα, έρχεται η υποχώρηση και η καταστροφή. Η Ανατολική Θράκη χάνεται για πάντα και χιλιάδες Έλληνες πρόσφυγες περνούν στη Δυτική Θράκη κυρίως και στη Μακεδονία. Είναι γι’ αυτούς οι «καινούριες πατρίδες», όπου θα μεγαλώσουν τα παιδιά και τα εγγόνια τους.
1923: Η Συνθήκη της Λωζάνης επισφραγίζει την de facto κατάσταση που ισχύει ως σήμερα.
Βασικά Στοιχεία της Ιστορίας
Στο βιβλίο, ο συγγραφέας αφηγείται την παράλληλη ζωή του Γιάγκου και του Μιχάλη, όπως την άκουσε από τους ίδιους. Ο πρώτος είναι παππούς του από τη μητέρα του, και ο δεύτερος από τον πατέρα του.
Ξεκινά το 1882 με τη γέννηση των δύο ηρώων, στο Ορτάκιο και την Αδριανούπολη της Ανατολικής Θράκης αντίστοιχα. Το βιβλίο χωρίζεται σε κεφάλαια, ανάλογα με την χρονολογία που συμβαίνουν τα διάφορα γεγονότα, και κλείνει το 1922 με την οριστική εγκατάσταση των δύο ηρώων και των οικογενειών τους στην Ξάνθη, που θα γίνει η καινούργια τους πατρίδα.
Στα πρώτα κεφάλαια, διαβάζουμε για την παιδική και εφηβική ηλικία των ηρώων, και την διαφορετική εξέλιξη του χαρακτήρα τους. Ο Γιάγκος, νεαρός ακόμα, αρχίζει να ασχολείται με το εμπόριo στα παζάρια της περιοχής και αναλαμβάνει τη στήριξη της μητέρας και της αδελφής του. Ο Μιχάλης απλά απολαμβάνει τη ζωή, ενώ σύντομα δεσμεύεται σ’ ένα γάμο που δεν επέλεξε ο ίδιος.
Το 1907, βρίσκουμε τον Γιάγκο να έχει δικό του ραφτάδικο στο Ορτάκιο. Ο Μιχάλης μοιράζει τις μέρες του ανάμεσα στο καροποιείο που κληρονόμησε από τον πατέρα του στην Αδριανούπολη και το κτήμα της γυναίκας του της Τασούλας στο Κάραγατς. Την περίοδο αυτή συμβάλλει στον αγώνα των Ελλήνων ενάντια στους Βούλγαρους φτιάχνοντας ένα διπλό αραμπά για να κρύβουν όπλα οι Έλληνες κομιτατζήδες.
Τα αμέσως επόμενα χρόνια, ο Γιάγκος εγκαθίσταται στην Ξάνθη για να αποφύγει την στρατολόγησή του από τους Τούρκους. Ο Μιχάλης δουλεύει στα μεταξουργία του Σουφλίου. Την ίδια εποχή χάνει τον μικρό γιό του, που πεθαίνει από έλλειψη ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης, γεγονός συνηθισμένο τα χρόνια εκείνα.
1912. Κατά τη διάρκεια του Α’ Βαλκανικού Πολέμου, ο Μιχάλης επιστρατεύεται από τον Τουρκικό στρατό, αλλά λιποτακτεί με τη βοήθεια του Μουμίν, ενός Τούρκου που παλαιότερα ζούσαν στην ίδια αυλή.
Την ίδια εποχή, ο Γιάγκος έχει δημιουργήσει κι αυτός οικογένεια και δουλεύει σαν ράφτης στην Ξάνθη. Καταφέρνει να αποφύγει τη Βουλγαρική επιστράτευση πληρώνοντας, αλλά αναγκάζεται να μετακομίσει οικογενειακά στη Δράμα όταν οι Βούλγαροι αρχίζουν τους διωγμούς των Ελλήνων Πατριαρχικών στη Δυτική Θράκη. Κατά τη διάρκεια του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου, ο Μιχάλης πολεμά για δεύτερη φορά, αλλά με το Βουλγαρικό στρατό κοντά στα Δαρδανέλλια, ενώ οι Γιάγκος συντηρεί την οικογένειά του γυναικαδελφού του και τη δική του κάνοντας λαθρεμπόριο με το στρατό.
Το 1916 ο Μιχάλης μεταφέρεται στο μέτωπο Βουλγαρίας – Ρουμανίας. Την επόμενη χρονιά μεταφέρεται και ο Γιάγκος όμηρος στη Βουλγαρία.
1918. Επιστρέφουν και οι δύο στις οικογένειές τους, ο ένας στη Δράμα και ο άλλος στο Κάραγατς, όπου βρίσκει το σπίτι του κατεστραμμένο.
Το 1919, οι δύο ήρωες συναντώνται για πρώτη φορά στην Ξάνθη. Ο Γιάγκος έχει εγκατασταθεί πλέον μόνιμα και προοδεύει οικονομικά. Ο Μιχάλης δουλεύει εργάτης στα καπνομάγαζα.
Για μια τρίτη φορά ο Μιχάλης υπηρετεί στον Ελληνικό στρατό - εθελοντικά αυτή τη φορά – ενώ η οικογένειά του ξαναμετακομίζει στο Κάραγατς.
1922. Ο Γιάγκος ζει στην ευμάρεια, ενώ ο Μιχάλης και η οικογένειά του ακολουθούν τη μοίρα των υπόλοιπων Ελλήνων της Ανατολικής Θράκης και εγκαθίστανται πρόσφυγες στην Ξάνθη.
Η επόμενη συνάντηση των δύο ηρώων, θα γίνει το 1946, όταν ο γιος του Μιχάλη παντρεύεται τη θυγατέρα του Γιάγκου.
Χαρακτηρισμός
Οι δύο κεντρικοί ήρωες του βιβλίου, ο Γιάγκος και ο Μιχάλης, γεννιούνται την ίδια χρονιά σε δύο κοντινές περιοχές της Θράκης, στο Ορτάκιο ο πρώτος και στην Αδριανούπολη ο δεύτερος. Αυτές όμως είναι και οι μοναδικές τους ομοιότητες. Ζουν δύο διαφορετικές ζωές, παρ’ όλο που αντιμετωπίζουν τα ίδια προβλήματα.
Ο Γιάγκος δείχνει έξυπνος από μικρός, προκομμένος, φιλομαθής και έχει σχηματίσει δική του άποψη για τον κόσμο, το καλό και το κακό. Του αρέσει το σχολείο, και όταν ακόμα το σταματά, αυτό γίνεται για δικούς του ιδιαίτερους λόγους. Στη συνέχεια αντιμετωπίζει τη ζωή με οξυδέρκεια και προνοητικότητα. Έχει αποφασίσει για τη λύση των προβλημάτων του πριν αυτά προκύψουν. Σκοπός της ζωής του είναι να προστατεύσει τον εαυτό του και την οικογένειά του με κάθε τρόπο. Ακόμα κι αν ο τρόπος αυτός δεν είναι ιδιαίτερα ηθικός, δεν διστάζει. Διαχειρίζεται τα οικονομικά του με μεγάλη φειδώ και δεν παρασύρεται από τα συναισθήματά του.
Ο Μιχάλης έχει ακριβώς τον αντίθετο χαρακτήρα. Μικρό παιδί του αρέσει το παιχνίδι. Ενήλικας του αρέσει το γλέντι, οι φίλοι και η παρέα. Το επάγγελμα του καροποιού που πρέπει να ακολουθήσει δεν τον εμπνέει καθόλου. Προτιμά απλά να ζωγραφίζει τα κάρα. Τα προβλήματα της ζωής τον βρίσκουν απροετοίμαστο. Άλλοι αποφασίζουν για την τύχη του, ακόμη και για το γάμο του. Είναι όμως καλός άνθρωπος, όλοι τον αγαπούν και στα δύσκολα τον βοηθούν να ξεμπλέξει.
Δίπλα τους η Ανάστα και η Τασούλα. Η πρώτη, σύντροφος και συμπαραστάτης του Γιάγκου, στέκεται δίπλα του, αλλά και στη σκιά του. Η Τασούλα, αντίθετα, είναι δυναμική. Πολλές φορές παίρνει την κατάσταση στα χέρια της ή διαφωνεί ανοικτά με τον άντρα της. Μένουν μαζί όχι από αγάπη, αλλά από υποχρέωση. Απλά έτσι πρέπει. Αυτοί είναι οι κανόνες.
Γύρω τους υπάρχει μια πλειάδα άλλων χαρακτήρων, που συμβάλλουν με τις ιδιαιτερότητές τους στην πλοκή της ιστορίας.
Ευτυχία, Κωνσταντίνα, Νικήτας
2.«Το σεντούκι με τα αμύθητα σεντέφια» της Τζέμης Τασάκου
(από την παρουσίαση)
«Το σεντούκι με τα αμύθητα σεντέφια», πνευματικό δημιούργημα της Τζέμης Τασάκου, είναι ένα ιστορικό μυθιστόρημα το οποίο διαδραματίζεται αρχικά στη Σμύρνη και αργότερα στην Αθήνα κατά τη χρονική περίοδο 1914-1940. Αναπαριστά την ιστορία της νεαρής Κλειώς που ζούσε με τους γονείς της, την οικιακή τους βοηθό, Κατίγκω και τον αγαπημένο της παππού στο Και της Σμύρνης. Ζούσε ξέγνοιαστα ακούγοντας τα έπη του Ομήρου από τον παππού της και παίζοντας με την Τουρκάλα φίλη της Εσμέτ.
Την ήρεμη ζωή τους επισκιάζει ο πόλεμος. Ο πατέρας της Κλειώς, όντας Οθωμανός υπήκοος, καλείται να πολεμήσει στο πλευρό της Τουρκίας, όμως δεν επέστρεψε ποτέ. Κι ύστερα ήρθανε μέρες σκοτεινές, συννεφιασμένες, χρόνια βαριά. 1ος Παγκόσμιος πόλεμος, γεμάτος πληγές και αίμα.
Η ιστορία με το σεντούκι ξεκίνησε λίγους μήνες μετά το θάνατο του πατέρα της, σαν παρηγοριά. Τα αμύθητα σεντέφια του σεντουκιού δε μπορούσε να της τα πάρει κανείς, θα έμεναν για πάντα δικά της, τα είχε βάλει ο παππούς της στο λογισμό της. Και κυλά ο καιρός, κυλά, ρέει και έτσι μεγάλωσε η Κλειώ με μύθους και παραμύθια του παππού. Γέμιζε το μυαλουδάκι της Όμηρο και Ηρόδοτο. Οι σφαγές των Ελλήνων, τα αίσχη των Τούρκων φέρνουν πάνω-κάτω στη ζωή της. Η νέα φίλη και συμμαθήτριά της, Άρτεμις, ομορφαίνει την ζωή της. Τα εφηβικά της όνειρα ξεκινούν. Κι έτρεχαν λαχανιασμένες οι μέρες, γέμισε σύννεφα ο ουρανός, ψυχορραγεί ο παππούς. Την άφησε όμως δυνατή, είχε το σεντούκι της αυτή . Μόνο στο νου γιατί στην πραγματικότητα δεν είχε καταφέρει να το δει ακόμη.
Ύστερα από το θάνατο του παππού της όλα κυλήσανε γοργά. Οι Τούρκοι έσφαζαν τους Έλληνες, οι Έλληνες έσφαζαν τους Τούρκους, η Σμύρνη καίγονταν. Η Κατίγκω τις διώχνει, εκείνη και τη μητέρα της, βάζοντας μασουράκια λίρες στις τσέπες τους. Η Κλειώ ανεβαίνει δυο δυο τα σκαλιά που οδηγούν στη σοφίτα και αντικρίζει το σεντούκι. Γυρίζει το κλειδί και της αποκαλύπτεται ο θησαυρός. Με μεγάλη απογοήτευση συνειδητοποιεί ότι τη θέση των σεντεφιών έχουν καταλάβει παλιά σκονισμένα βιβλία. Τρέχουν, κλαίνε έτσι φτάνει στην Ελλάδα η Κλειώ.
Δύσκολη ζωή, γεμάτη δουλειά και βροχή. Στο νου της τα λόγια του παππού της και μια φράση: «Να μεταλλάξουμε τον πόνο μας σε δημιουργία.»Την έκαναν να μάθει γράμματα πολλά. Έγινε δασκάλα και μοίραζε απλόχερα σε όλα τα παιδιά τα σεντέφια του παππού της. Στα παιδιά που θα ζούσαν έναν ακόμη πόλεμο, θα ζούσαν τον άδικο θάνατο.
Δήμητρα – Νικολέτα- Κωνσταντίνα
(Περίληψη από τη Χριστίνα Κ.)
Η πρωταγωνίστρια της ιστορίας μας είναι η Κλειώ, η οποία είναι μοναχοπαίδι. Ζει μαζί με τους γονείς της, τον παππού της και μια οικιακή βοηθό. Είναι Έλληνες της Μικρά Ασίας. Η ιστορία διαδραματίζεται από το 1914 έως το 1923. Ο παππούς της Κλειώς της λέει ιστορίες με τους Αρχαίους Έλληνες αλλά και διάφορους μύθους. Ακόμα της αφηγείται και για τον Τρωικό πόλεμο. Επίσης της έχει πει ότι όταν μεγαλώσει κι εκείνος πεθάνει, της έχει αφήσει ένα σεντούκι με αμύθητα σεντέφια. Οι Έλληνες εδώ στην Ελλάδα κάνουν σχέδια για να ελευθερώσουν τη Μικρά Ασία από τους Τούρκους και οι Μικρασιάτες ζουν με αυτήν την ελπίδα. Αυτό το βιβλίο διηγείται για το τι έγινε πριν και μετά τη Μικρασιατική καταστροφή, αλλά έτσι όπως τα είδε και τα έζησε η πρωταγωνίστριά μας. Τι ήταν όμως αυτά τα αμύθητα σεντέφια; Ήταν ένας πραγματικός θησαυρός ή η πνευματική κληρονομιά που της άφησε ο παππούς της και που την βοήθησε να σταθεί στα πόδια της τις δύσκολες στιγμές που πέρασε;
3.«Η Κωνσταντίνα και οι αράχνες της»
Το μυθιστόρημα αυτό της πολυδιαβασμένης συγγραφέα, Άλκη Ζέη, είναι ένα βιβλίο με ηθικά διδάγματα. «Η Κωνσταντίνα και οι αράχνες της» σαν τίτλος είναι μεταφορικός. Το σύγγραμμα αυτό μιλά για τη ζωή ενός κοριτσιού με τις κακουχίες και τις στερήσεις που ήταν υποχρεωμένη να δεχτεί.
Η Κωνσταντίνα, όντας νεογέννητη, βιώνει τον αποκλεισμό από τη μοναδική της γιαγιά. Η γιαγιά της δεν την αγαπά όσο αγαπούσε την κόρη της αδερφής του μπαμπά της Κωνσταντίνας, Βενετία, και την μείωνε συνεχώς, κάνοντας την Κωνσταντίνα να μισήσει την Βενετία που είχε πεθάνει, όπως και να μην θέλει να πηγαίνει στη γιαγιά της.
Οι γονείς της, που ήταν δάσκαλοι, μετατίθενται σε ελληνικά σχολεία στην Γερμανία. H Κωνσταντίνα και οι γονείς της αρχίζουν μαθήματα γερμανικών κρυφά από τη γιαγιά της, γιατί μισεί τους Γερμανούς από την κατοχή. Λέει πως είχαν βασανίσει τον παππού της Κωνσταντίνας και τον είχαν στείλει πολλές φορές στην φυλακή. Ξεκινούν λοιπόν, μία νέα ζωή στην Γερμανία που μοιάζει με όνειρο.
Συνηθισμένη στην ρουτίνα της, η Κωνσταντίνα, πέφτει από το «ροζ σύννεφό» της. Μαθαίνει πως οι γονείς της χωρίζουν και εδώ και καιρό έχουν δημιουργήσει δικές τους, διαφορετικές ζωές. Η μητέρα της τώρα πια είναι με τον κύριο Μιχάλη, και ο μπαμπάς της με την μητέρα της «φίλης» της, Μπριγκίτε. Όμως το πιο άσχημο νέο είναι πως πρέπει να επιστρέψει στην Ελλάδα για το καλό της. Πρέπει να γκρεμίσει τα πάντα στην Γερμανία και να φύγει. Να αφήσει την κολλητή της, την Σίγκριτ, τον πολύ καλό της φίλο, τον διευθυντή του σχολείου της, και γενικότερα, την πραγματικότητά της.
Η ζωή στην Ελλάδα είναι ένας εφιάλτης για ‘κείνη. Όλα της φαίνονται σαν ένα κακοφτιαγμένο όνειρο. Η γιαγιά της δεν την αφήνει σε ησυχία. Στο σχολείο δεν έχει φίλους, μόνο τη Βίκυ, αλλά και μ’ αυτή, λίγη παρέα κάνουν. Μόνη σωτηρία της είναι ο Λουμίνης, που φαίνεται να την καταλαβαίνει. Σε μία εκδρομή-«επανάσταση», η Κωνσταντίνα γνωρίζει για πρώτη φορά τον κόσμο των ναρκωτικών. Χωρίς να καταλάβει τι δοκιμάζει, εθίζεται. Δεν μπορεί να αντέξει χωρίς αυτά. Με τον Λουμίνη, λοιπόν, κάνουν όνειρα για το μέλλον, για το πώς θα φύγουν από την Ελλάδα. Γίνονται οι δυο τους κολλητοί, και, κλέβοντας πολύτιμα γραμματόσημα από την γιαγιά της Κωνσταντίνας, παίρνουν όλο και περισσότερα χαπάκια κάθε φορά.
Όμως τίποτα δεν πήγε όπως το σχεδίασε, αφού όχι μόνο δεν πήγε στην Γερμανία, αλλά για πρώτη φορά κάνει ένεση ηρωίνης, κάτι που την οδηγεί ένα βήμα πριν το θάνατο. Σε αυτή τη δυσκολία τη βοηθά ο καθηγητής της από το σχολείο, κος Μπένος, αλλά και η φίλη του η Μαρίνα, που έχει περάσει απ’ την ίδια κατάσταση σε νεαρή ηλικία και κατάφερε να βγει νικήτρια. Η γιαγιά της με πολλή προσπάθεια και υπομονή την φέρνει στον σωστό δρόμο.
Κωνσταντίνα Εβελίνα Έρρικα
4.«Το ημερολόγιο της Άννας Φρανκ».
ΑΠΟ ΤΙΣ ΜΑΘΗΤΡΙΕΣ: Τσ. Σοφία,Τσ. Θέκλα, Χριστίνα Κ.
«Το ημερολόγιο της Άννας Φρανκ»
Το ημερολόγιο της Άννας Φρανκ μιλάει για το Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Η μικρή Εβραία Άννα Φρανκ αναγκάζεται να κρύβεται με την οικογένειά της και άλλους τέσσερις Εβραίους. Στο ημερολόγιό της γράφει τις σκέψεις της για τη ζωή στο καταφύγιο και τις ελπίδες της για ειρήνη.
Η Άννα ήταν μια κοπέλα με όνειρα, όπως όλοι οι άνθρωποι και θέληση για ζωή. Ζούσε την κάθε μέρα με ζωντάνια. Ακόμα και τις δύσκολες στιγμές που περνούσε τις αντιμετώπιζε με αισιοδοξία και προσδοκούσε έναν ελεύθερο κόσμο.
Δυστυχώς, όσοι κρύβονταν στην πτέρυγα συνελήφθησαν στις 4 Αυγούστου του 1944 και οδηγήθηκαν σε στρατόπεδα συγκέντρωσης. Το Μάρτιο του 1945 η Άννα Φρανκ πεθαίνει λίγο πριν την απελευθέρωση της Ολλανδίας.
Το βιβλίο αυτό μου άρεσε γιατί εκφράζει τις ελπίδες ενός παιδιού ακόμα και σε καιρό πολέμου, αλλά και τη θέληση του για ζωή που είναι δυνατότερη από το θάνατο.
Αποσπάσματα που μου άρεσαν:
«Θέλω να συνεχίσω να ζω και μετά το θάνατό μου...»
Με αφορμή αυτή τη φράση ο πατέρας της Άννας Φρανκ, Otto Frank, σκέφτηκε την έκδοση του ημερολογίου της Άννας Φρανκ.
«Ένας ευτυχισμένος άνθρωπος θα κάνει ευτυχισμένους και τους άλλους. Ένας άνθρωπος που έχει θάρρος και πίστη δε θα πεθάνει ποτέ δυστυχισμένος!»
«Κάθε μέρα νιώθω ότι αναπτύσσομαι εσωτερικά, νιώθω την απελευθέρωση να πλησιάζει, την ομορφιά της φύσης, την καλοσύνη των ανθρώπων του περιβάλλοντός μου, νιώθω πόσο ενδιαφέρουσα και διασκεδαστική είναι αυτή η περιπέτεια!»
Βιογραφία
Η Άννα Φρανκ (Anneliese Marie (Anne) Frank, 12 Ιουνίου 1929 στην Φρανκφούρτη - Φεβρουάριος ή Μάρτιος 1945 στο Μπέργκεν-Μπέλζεν) ήταν Γερμανίδα Εβραιοπούλα που έγραψε ένα ημερολόγιο ενώ κρυβόταν, μαζί με τους δικούς της και τέσσερις οικογενειακούς φίλους, σε ένα σπίτι στο Άμστερνταμ κατά τη διάρκεια της γερμανικής κατοχής της Ολλανδίας. Η οικογένειά της είχε μετακομίσει στο Άμστερνταμ όταν οι Ναζί πήραν την εξουσία στη Γερμανία, αλλά παγιδεύτηκε όταν η κατοχή επεκτάθηκε και στην Ολλανδία. Καθώς οι διώξεις των Εβραίων εντάθηκαν, η οικογένεια άρχισε τον Ιούλιο του 1942 να κρύβεται σε μυστικά δωμάτια του γραφείου του πατέρα, Όττο Φρανκ. Μετά από δύο χρόνια τούς κατέδωσαν και η οικογένεια στάλθηκε στα στρατόπεδα συγκέντρωσης. Η Γκεστάπο λεηλάτησε τη σοφίτα, όπου κρυβόταν η οικογένειά της, αφήνοντας ανάκατα στο πάτωμα περιοδικά, βιβλία, εφημερίδες κτλ. Λίγες μέρες αργότερα, μια καθαρίστρια βρήκε ανάμεσά τους το ημερολόγιο της Άννας. Χωρίς να ξέρει τι ήταν, το παρέδωσε στη Μιπ και την Έλλη, δύο κορίτσια, που η βοήθειά τους στις εβραϊκές οικογένειες δεν αποκαλύφθηκε ποτέ. Η Άννα και η αδελφή της, Μαργκότ, μεταφέρθηκαν, δύο μήνες πριν το θάνατο της μητέρας τους, στο γερμανικό στρατόπεδο Μπέργκεν – Μπέλζεν. Εκεί η Άννα έδειξε το ίδιο κουράγιο και καρτερικότητα που την είχαν κάνει γνωστή στο Άουσβιτς. Τον Φεβρουάριο του 1945 και τα δυο κορίτσια αρρώστησαν από τύφο. Μια μέρα, η Μαργκότ, προσπαθώντας να σηκωθεί από το κρεβάτι της, που βρισκόταν ακριβώς πάνω από το κρεβάτι της Άννας, έχασε την ισορροπία της και έπεσε κάτω. Στην κατάσταση που βρισκόταν, ο οργανισμός της δεν άντεξε το σοκ. Ο θάνατος της αδελφής της προκάλεσε στην Άννα αυτό που όλα τα προηγούμενα βάσανά της δεν μπόρεσαν να προκαλέσουν: έσπασε το ηθικό της. Λίγες μέρες αργότερα, στις αρχές Μαρτίου, πέθανε. Ο πατέρας της, Όττο, ο μόνος που επέζησε από τους οκτώ της σοφίτας, γύρισε μετά το τέλος του πολέμου στο Άμστερνταμ, όπου ανακάλυψε ότι το ημερολόγιό της είχε διασωθεί. Πεπεισμένος ότι αποτελούσε μοναδική μαρτυρία, προχώρησε στην έκδοσή του. Το ημερολόγιο εκδόθηκε στην ολλανδική γλώσσα, με τον τίτλο Het Achterhuis (Το πίσω σπίτι).
Το ημερολόγιο, που είχε δοθεί στην Άννα ως δώρο για τα 13α γενέθλιά της, περιγράφει τα γεγονότα της ζωής της από τις 12 Ιουνίου1942 μέχρι την τελευταία μέρα πουν έγραψε σ' αυτό, την 1η Αυγούστου 1944. Γραμμένο στα ολλανδικά, μεταφράστηκε σε πολλές γλώσσες κι έγινε ένα από τα πιο πολυδιαβασμένα βιβλία του κόσμου. Διασκευάστηκε για την τηλεόραση, τον κινηματογράφο, το θέατρο, ακόμα και για την όπερα. Το βιβλίο δίνει μια λεπτομερή περιγραφή της καθημερινής ζωής κατά τη διάρκεια της Ναζιστικής Κατοχής• μέσω των γραπτών της, η Άννα Φρανκ έγινε ένα από τα πιο γνωστά θύματα του Ολοκαυτώματος.
5.«Μέσα στις φλόγες» της Διδώς Σωτηρίου
Το βιβλίο αυτό είναι ένα μυθιστόρημα γεμάτο αλήθεια, την αλήθεια της Μικρασιατικής Καταστροφής. Η Αλίκη είναι ένα από τα παιδιά της οικογένειας Μάγη και μας αφηγείται την ιστορία της Μικρασιατικής καταστροφής αλλά έτσι όπως τα είδε και τα έζησε εκείνη και η οικογένειά της. Η οικογένεια Μάγη είναι μία εύπορη οικογένεια που ζει στο Αϊδίνι της Μικράς Ασίας. Εκεί περιγράφεται η ζωή τους και οι φιλίες τους με Έλληνες και Τούρκους. Πόσο απλά ζούσαν! Ακόμη μας περιγράφει τη ζωή των απλών ανθρώπων πριν τη μεγάλη τραγωδία. Όπως διαβάζουμε στο βιβλίο η Μικρά Ασία είναι μία εύπορη γη που τη μοιράζονταν Έλληνες και Τούρκοι, πριν όμως αρχίσει η μεγάλη καταστροφή. Έπειτα η Αλίκη και η οικογένεια της μετακομίζουν στη Σμύρνη. Κι όμως και εκεί δε θα μείνουν για πολύ καιρό γιατί θα έρθουν οι δύσκολες και πικρές μέρες της προσφυγιάς. Ξεριζωμός. Ένας ξεριζωμός για όλους τους δύσμοιρους Έλληνες της Μικράς Ασίας! Δυστυχία! Δυστυχία για όλους αυτούς τους ανθρώπους που αναγκάστηκαν να φύγουν από την Πατρίδα τους. Τη πατρίδα που μοιράζονταν ήσυχα και ειρηνικά Έλληνες και Τούρκοι. Καλοί και κακοί. Πλούσιοι και φτωχοί. Από τη Χριστίνα 
7. ΔΙΗΓΗΜΑΤΑ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ ΠΑΠΑΔΙΑΜΑΝΤΗ
ΑΠΟ ΤΙΣ ΜΑΘΗΤΡΙΕΣ:
Πλ. Αικατερίνη
Πλ. Νικολέτα
Τσ. Σοφία
Τ. Ελευθερία
Π. Ειρήνη
«Το Άνθος του Γιαλού»
Ο Μάνος του Κορωνίου που ήταν ψαράς έβλεπε ένα φως ανοιχτά στο πέλαγος. Ένα βράδυ ο Μάνος με ένα φίλο του τον Φαφάνα πήγαν να δουν τι ήταν αυτό το φως. Οι δύο φίλοι επιχείρησαν πάλι την ίδια νυχτερινή εκδρομή. Ο Λίμπος ο Κοκόγιας τους είδε και τους ρώτησε τι κάνουν εκεί. Ο Μάνος του είπε για το όραμα του και ύστερα ο Κοκόγιας του διηγήθηκε μια ιστορία. Λένε ότι σε αυτό το καλύβι κατοικούσε η Λουλούδω με τον πατέρα της. Ένα βασιλόπουλο την αγάπησε αλλά έπρεπε να πάει στον πόλεμο. Της είχε ορκιστεί όμως ότι αν νικήσει τους βαρβάρους, την ημέρα που θα γεννηθεί ο Χριστός, θα την στεφανωθεί. Γεννήθηκε και ο Χριστός και το βασιλόπουλο δεν ήρθε να πάρει την Λουλούδω. Οι βάρβαροι έπιασαν αιχμάλωτο το βασιλόπουλο. Ένα λουλούδι φύτρωσε ανάμεσα στους δύο βράχους όπου το λένε Άνθος του Γιαλού, αλλά κανείς δεν το έβλεπε και το βασιλόπουλο έγινε σπίθα, φωτιά του πελάγου. Αυτή η σπίθα η φωτιά του πελάγου είναι η ψυχή του βασιλόπουλου που σβήστηκε στα σίδερα της σκλαβιάς.
ΝΙΚΟΛΕΤΑ ΠΛ.
«Η Σταχομαζώχτρα»
Ανήμερα τα Χριστούγεννα το Ζερμπινιώ είδε την θεία- Αχτίτσα με καινούργια μαντίλα στο κεφάλι και τα δύο ορφανά εγγονάκια της με καινούργια πέδιλα και πουκάμισα καθαρά. Το Ζερμπινιώ δεν πίστευε στα μάτια της γιατί η Αχτίτσα ήταν φτωχιά και χήρα. Ακόμη είχε και τρεις γιούς τους δύο τους είχε χάσει σε ναυάγιο ενώ ο άλλος είχε στην Αμερική και δεν είχε δώσει ποτέ σημείο ζωής. Της Αχτίτσας της έμειναν τα δύο ορφανά εγγονάκια της. Τα έβγαζε δύσκολα πέρα δια να φροντίζει και τα ορφανά και τον εαυτό της. Γι’ αυτό δούλευε όλη την μερα κάτω από δύσκολες και αντίξοες συνθήκες. Μια μέρα έλαβε γράμμα από τον γιο της, ο οποίος της έδωσε μια επιταγή. Επειδή δεν καταλάβαινε τι έλεγε η επιταγή την πήγε στον κυρ Μαργαρίτη που ήταν έμπορος. Αυτός λίγα καταλάβαινε από ότι έλεγε η επιταγή. Μάλιστα πήγε και να την εξαπατήσει για να της πάρει τα λεφτά. Εκείνη την στιγμή είδε την επιταγή ένας άλλος έμπορος Συριανός, ο οποίος κατάλαβε τι έγραφε η επιταγή, την ξόφλησε και της έδωσε 9 λίρες. Γι’ αυτό φορούσε καινούργια μαντίλα και τα εγγονάκια καινούργια πέδιλα και καθαρά πουκάμισα.
Εντύπωση…. Εντύπωση μου έκανε ότι εκεί που η Αχτίτσα τα έβγαζε δύσκολα πέρα, ξαφνικά της ήρθε γράμμα από τον γιο της που της έδινε λεφτά. Αυτό σημαίνει πως ο Θεός πάντα μας βοηθάει δηλαδή βλέπει τον κόπο κάθε ανθρώπου και το ανταποδίδει με τον καλύτερο τρόπο Του.
ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΠΛ.
«Εξοχική Λαμπρή»
Δίχως παπά κοντεύανε να μείνουνε χρονιάρες μέρες οι Καλυβιώτες. Είχαν παπά αλλά είχε πάει στο απέναντι νησί να λειτουργήσει για την Ανάσταση και δεν μπορούσε να γυρίσει πίσω στα Καλύβια. Έτσι ο πρόεδρος του χωριού φώναξε τον παπά-Κυριάκο από την πόλη. Εκείνος όμως άφησε να λειτουργήσει ,στην πόλη, ένας άλλος παπάς ο παπά-Θοδωρής. Πρωί-πρωί σηκώθηκαν οι χωριανοί να πάνε στην λειτουργία στο ξωκλήσι του Αγίου Δημητρίου. Η Ανάσταση ήταν γλυκιά και κατανυκτική. Ο παπά-Κυριάκος ετοιμαζόταν να συνεχίσει την λειτουργία μετά το «Χριστός Ανέστη» που είπαν οι πιστοί έξω στην ύπαιθρο αλλά έτυχε κάτι αναπάντεχο. Ο γιος του παπά μπήκε τρέχοντας στην εκκλησία δημιουργώντας θόρυβο και είπε στον παπά ότι ο παπά-Θοδωρής κλέβει τις λειτουργιές από την πίσω πόρτα. Ο παπά-Κυριάκος ξαφνιάστηκε και έφυγε τρέχοντας να δει τι έχει γίνει, αφήνοντας πίσω τον μπαρμπ’ Αναγνώστη να συνεχίσει την λειτουργία και τον κόσμο να αναρωτιέται. Είχε φτάσει στα μισά του δρόμου μέχρι που το μετάνιωσε ο παπάς και γύρισε πίσω. Το απόγευμα ακολούθησε γλέντι και φαγητό και χορό. Ο παπάς δεν έκανε λόγο για την κλοπή πιστεύοντας ότι ο γιος του έλεγε ψέματα. Κατά το βραδάκι έφτασε στην πόλη ο παπά-Κυριάκος με την οικογένεια του. Ο παπά-Θοδωρής του είπε ότι πήγε τις λειτουργιές στο σπίτι από την πίσω πόρτα της εκκλησίας για να μην λένε οι χωριανοί ότι έχουν πολλά εισοδήματα ενώ στην τελική δεν βγάζουν τίποτα παρά μόνο το Πάσχα. Ο γιός του παπά-Κυριάκου έκανε λάθος νόμισε ότι επρόκειτο για κλοπή αλλά ήταν μοναχά μία παρεξήγηση παιδικής παρανόησης.
Εντύπωση… Εντύπωση μου έκανε το πόσο ψύχραιμος ήταν ο παπάς όταν έμαθε για την υποτιθέμενη κλοπή. Και δεν μίλησε καθόλου για το συμβάν παρά μόνο περίμενε την δικαιολογία, την εξήγηση και την αλήθεια από τον άλλο παπά χωρίς να τον κατηγορήσει. Επίσης κατάλαβα ότι εμείς οι άνθρωποι παρεξηγούμαστε από τις πιο αθώες μας κινήσεις και από πράγματα που δεν αληθεύουν.
ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ Τ.
Ο ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ
O Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης, γεννήθηκε στη Σκιάθο στις 4 Μαρτίου του 1851. Τέσσερις αδελφές κι ένας αδελφός θα είναι η μόνη περιουσία που θα κληρονομήσει από την φτωχή οικογένειά του. Μετά το σχολείο, το 1872, θα φύγει για το ΄Αγιον ΄Ορος.
Με την επιστροφή του, εγγράφεται στην Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, από την οποία ποτέ δεν θα αποφοιτήσει. Βγάζει τα προς το ζην προγυμνάζοντας μαθητές. Μόνος του θα μάθει αγγλικά και γαλλικά στα πρώτα χρόνια των σπουδών του. Φίλος και σύντροφός του σ' αυτά τα χρόνια ο λογοτέχνης του Αλέξανδρος Μωραϊτίδης, που θα τον φέρει σε επαφή με λογοτεχνικούς και δημοσιογραφικούς κύκλους της εποχής, κι ο Παπαδιαμάντης θ' αρχίσει να βλέπει τα έργα του να δημοσιεύονται στον ''Ραμπαγά'', στον ''Νεολόγο'' της Κωνσταντινούπολης, στο ''Μη Χάνεσαι'' και στις εφημερίδες ''Εφημερίς'' και ''Ακρόπολις''. Γρήγορα οι συνεργασίες του με περιοδικά και εφημερίδες θα αυξηθούν, αλλά, βιοποριστικό του επάγγελμα θα γίνει η δημοσιογραφία κι οι μεταφράσεις. Οι προοπτικές φαίνονται μεγάλες για μια επιτυχή δημοσιογραφική και λογοτεχνική πορεία στην Πρωτεύουσα, όμως αυτό δεν συγκινεί τον ''κοσμοκαλόγερο'', τον μοναχικό και ταπεινό Παπαδιαμάντη. Οι μόνες ώρες που φαίνεται να χαίρεται στην Αθήνα είναι εκείνες που περνάει με τους απλούς καθημερινούς λαϊκούς ανθρώπους, κι εκείνες που ψάλλει στον Αγιο Ελισσαίο στο Μοναστηράκι. Δεξιός ψάλτης ο Παπαδιαμάντης, αριστερός ο Μωραϊτίδης.
Πέρα από την δυσκολία του να προσαρμοστεί στην πρωτεύουσα, παθαίνει και ρευματισμούς στα χέρια , με αποτέλεσμα να μην μπορεί να συνεχίσει τη δημοσιογραφική του εργασία. Χωρίς κανέναν οικονομικό πόρο θα επιστρέψει στη Σκιάθο όπου, άρρωστος, θα αφεθεί για λίγο στις φροντίδες των αδελφών του. Πέθανε στις 3 Ιανουαρίου του 1911 στη Σκιάθο.
Το έργο του Παπαδιαμάντη μόλις πρόσφατα συγκεντρώθηκε ολόκληρο , χάρη στο μεράκι, την αγάπη και την κοπιώδη προσπάθεια του Ν.Δ.Τριανταφυλλόπουλου, και του φιλολόγου Κου Μαυρόπουλου, Η συγκέντρωση του, διασκορπισμένου σε εφημερίδες και περιοδικά, έργου του, κράτησε χρόνια, όμως τα Άπαντα του Παπαδιαμάντη είναι πια μια πραγματικότητα. Τα Χριστουγεννιάτικα διηγήματά του, ο Αμερικάνος, Στο Χριστό στο Κάστρο, τα Πασχαλινά, ο Λαμπριάτικος ψάλτης, Χωρίς στεφάνι, τα καταπληκτικά ψυχογραφικά μυθιστορήματά του σαν την Φόνισσα και τη Γυφτοπούλα, παρά την ιδιότυπη γλώσσα που χρησιμοποιεί ο μέγας ταπεινός δημιουργός τους, έχουν προσφέρει γεύση Ελλάδας σε όλους όσους στάθηκαν αρκετά τυχεροί ώστε να τον ''συναντήσουν'' στο δρόμο τους.
8. Τα δελφινάκια του Αμβρακικού του Ντίνου Δημόπουλου
ΑΠΟ ΤΙΣ ΜΑΘΗΤΡΙΕΣ:
Τ. Αικατερίνη Αν. Ειρήνη
Κ. Γεωργία Γκ. Εύα
ΛΙΓΑ ΛΟΓΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ
Ο Πέτρος είναι ένα οκτάχρονο αγόρι, που ζει με την οικογένειά του στο Κοχύλι, ένα μικρό παραθαλάσσιο χωριουδάκι. Το όνειρό του είναι να ταξιδέψει σ΄όλο τον κόσμο γνωρίζοντας τις μακρινές και παράξενες χώρες, που ο Καπετάν Μελέτης ο φαροφύλακας του ιστορούσε. Στο ίδιο χωριό ζει με την οικογένειά του ένα εξάχρονο κορίτσι, η Ανθούλα. Τα δύο παιδιά θα γίνουν αχώριστοι φίλοι και μαζί θα περνούν ξένοιαστα ώρες ατέλειωτες. Όταν όμως γνωρίσουν τον Πάνο, ένα συνομήλικο αγόρι που πάσχει από φυματίωση, η ζωή τους θ΄αλλάξει ολοκληρωτικά. Θα προσπαθήσουν να τον βοηθήσουν δίνοντας του αγάπη, ελπίδα και κουράγιο.
Ο ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ
Ντίνος Δημόπουλος
Ο Ντίνος Δημόπουλος γεννήθηκε το 1921 στο Πάλαιρο Αιτωλοακαρνανίας. Σπουδάζει Νομική Επιστήμη στο Πανεπιστήμιο Aθηνών και Θεατρική Τέχνη στη Δραματική Σχολή του Γιαννούλη Σαραντίδη το 1942. Ξεκίνησε ως ηθοποιός στο ελεύθερο θέατρο και τον κινηματογράφο και αργότερα πέρασε στο Εθνικό Θέατρο. Ιδρυτής και καθηγητής δραματικής σχολής, θεατρικός συγγραφέας και σκηνοθέτης, βραβευμένος συγγραφέας και σεναριογράφος, ασχολήθηκε, επίσης, με το ραδιόφωνο και την τηλεόραση. Έγραψε εφτά θεατρικά έργα.
Το 1985 κυκλοφορεί από τις Eκδόσεις Kαστανιώτη το πρώτο του μυθιστόρημα για παιδιά, O μαστρο-Πολύξερος κι η παλιοπαρέα του, και δυο χρόνια αργότερα το δεύτερο μυθιστόρημά του, Aν όλα τα πιτσιρίκια του κόσμου παίρνει το Bραβείο Aκαδημίας Aθηνών. Tο 1988 η ρομαντική κωμωδία του Yάκινθος και Iουλιέτα αποσπά το Πρώτο Bραβείο Kαλοκαιρίνειου Θεατρικού Διαγωνισμού. Tο 1989 τα Δελφινάκια του Aμβρακικού (Eκδόσεις Kαστανιώτη) ως βιβλίο παίρνει το Bραβείο της Διεθνούς Kριτικής Eπιτροπής του Πανεπιστημίου της Πάντοβα και ως ταινία έξι πρώτα βραβεία σε ισάριθμα διεθνή κινηματογραφικά φεστιβάλ. Πέθανε το 2003.
9. «Αρχίζει το ματς» Αγγελική Βαρελλά
ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΜΑΘΗΤΕΣ:
Ν. Ελευθέριο - Τζ. Βασίλειο
- Πρόσωπα της ιστορίας: ο Φώτης, ο πατέρας του Αργύρης- δικαστής στο επάγγελμα και φανατικός φίλαθλος, η μητέρα του Μάγια- ρομαντική καθηγήτρια και ο αδελφός του Φοίβος
-Χρόνος της ιστορίας: Ο ήρωας της ιστορίας, Φώτης αγαπούσε το ποδόσφαιρο όπως λέγεται χαρακτηριστικά, από την κοιλιά της μάνας του. Η ζωή του ξετυλίγεται παράλληλα με επτά Ολυμπιάδες: από την Ολυμπιάδα του 1960 της Ρώμης μέχρι αυτήν του Λος Άντζελες το 1984
-Τόπος της Ιστορίας: Αθήνα
ΛΙΓΑ ΛΟΓΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ
Η επαφή του Φώτη με το ποδόσφαιρο γίνεται στην ηλικία των τεσσάρων όταν ο πατέρας του τον παίρνει μαζί του στο γήπεδο για να παρακολουθήσουν την ομάδα τους, την ΑΕΚ.
Στο Νηπιαγωγείο παίζει ποδόσφαιρο και κάνει φανταστικές αναμεταδόσεις αγώνων βάζοντας τους ποδοσφαιριστές να παίζουν μπάλα με ήρωες από την Ιλιάδα και την Οδύσσεια που μαθαίνει από τη μητέρα του.
Όταν γεννιέται ο αδελφός του Φοίβος τον υποδέχεται με αγάπη και χαίρεται γιατί θα έχει ένα συμπαίκτη. Πηγαίνει με τον πατέρα του στο γήπεδο και στις εκθέσεις του στο σχολείο αναφέρεται ανελλιπώς στο σκορ της αγαπημένης του ομάδας.
Μεγαλώνοντας δε χάνει καθόλου το ενδιαφέρον του για το ποδόσφαιρο. Παράλληλα μαθαίνει από τη μητέρα του για το πνεύμα που επικρατούσε στις Ολυμπιάδες της αρχαιότητας και το συγκρίνει με ό, τι συμβαίνει στα γήπεδα και στις Ολυμπιάδες του παρόντος.
Τελικά μπαίνει στο Πανεπιστήμιο και καταφέρνει να γίνει αναμεταδότης αθλητικών αγώνων αφού οι γνώσεις του για το ποδόσφαιρο και η καλή γνώση της ελληνικής γλώσσας τον έκαναν να ξεχωρίσει.
Γίνεται τελικά αναμεταδότης αθλητικών αγώνων αλλά ένα τρομερό συμβάν έρχεται να συγκλονίσει αυτή την αγαπημένη οικογένεια όταν ο μικρός αδελφός μπαίνει στην εντατική, άσχημα χτυπημένος και μάλιστα χωρίς λόγο από έναν χούλιγκαν μετά από έναν αγώνα που αναμετέδιδε ο Φώτης.
Ο Φώτης στενοχωριέται βαθιά γι΄αυτό και θεωρεί τον εαυτό του υπεύθυνο λόγω της προσήλωσής του στο ποδόσφαιρο. Το ξεπερνά όμως όταν ο αδελφός του συνέρχεται και όλοι στην εντατική αναφωνούν «γκοοοολ»
-Μου έκανε εντύπωση: πως οι πρώτες λέξεις του μικρού Φώτη ήταν «ΑΕΚΚΚΚ» και «ιπάλισος» δηλαδή ισόπαλος αλλά και πως αφού πήγε στο γήπεδο στα τέσσερά του χρόνια, γύρισε σπίτι έχοντας μάθει τη λέξη «κουρέλες» την οποία σταματούσε να λέει μόνο όταν του έδιναν το μπιμπερό.
- Μου έκανε εντύπωση : Πως με τη σωστή παιδεία από τους γονείς του δεν έγινε ένας φανατισμένος και οργισμένος οπαδός αλλά ένας σωστός φίλαθλος.
Η ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ
Η Αγγελική Βαρελλά γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη το 1930 και μεγάλωσε στην Αθήνα. Είναι πτυχιούχος του Ιστορικού Αρχαιολογικού Τμήματος του Πανεπιστημίου Αθηνών.
Για πρώτη φορά ασχολήθηκε με το παιδικό βιβλίο το 1966 και είναι αφοσιωμένη σε αυτό το λογοτεχνικό είδος με έντονη παρουσία σε εκδηλώσεις που διοργανώνονται για το παιδικό βιβλίο. ΄Εχει βραβευτεί από πολλούς φορείς στην Ελλάδα και στο εξωτερικό, ανάμεσα σε αυτούς και από το Υπουργείο Παιδείας για Αναγνωστικά της.
Μετέφρασε και διασκεύασε στα ελληνικά πολλά ξένα βιβλία και συνεργάστηκε με τη ραδιοφωνία την τηλεόραση αλλά και περιοδικά. Έργα της παίζονται στα σχολεία.
ΕΡΓΑ ΤΗΣ
9 τηλεφωνήματα κι ένας λαγός
Αγαπάμε το σχολείο
Αγια Νύχτα, το τραγούδι τ’ ουρανού
Αρχίζει το ματς
Γαβγίζοντας από αγάπη
Γελαστός κι αγέλαστος
Δέκα σάντουιτς με ιστορίες
Διακοπές με αγγλικά = Holidays with English
Διονύσιος Σολωμός
Δράκε, δράκε είσ εδώ;
Δώσε την αγάπη
Ένα πρωί με τον Αίσωπο
Ένα πρωί με τον Αίσωπο (cd)
Ενα πρωί με τον Αίσωπο (Κασέτα)
Έξι εναντίον ενός
Η Ελλάδα κι εμείς
Η φύση και πως τη φροντίζουμε
Θα θελα τόσα να σου πω μαμά! Θα θελα τόσα να σου πω μπαμπά!
Καλημέρα, Ελπίδα
Καλοκαιρινά Α δημοτικού
Καλοκαιρινά Α δημοτικού
Καλοκαιρινά Β δημοτικού
Καλοκαιρινά Γ δημοτικού
Καλοκαιρινά Δ δημοτικού
Καλοκαιρινά Ε δημοτικού
Καλοκαιρινά ΣΤ Δημοτικού
Κόρινθος
Κόρινθος ήρωες τόποι πολιτισμοί
Κορόνα από χιόνι...
Κρήτη
Κρήτη ήρωες τόποι πολιτισμοί
Με ευχές, φλουριά κι αγάπη
Με το χαμόγελο στα χείλη
Μια παράξενη μέρα
Ο Θεός αγαπά τα πουλιά
Ο λιμενάρχης με τ άσπρα φτερά
Παιδικό ημερολόγιο
Παίζουμε;
Πέντε συγγραφείς μιλούν για τον Γ. Δροσίνη
Ποιος παίζει μπάλα στο ταβάνι μας;
Πώς γράφεται η λέξη μητέρα;
Σε δύο τρελά ημίχρονα
Στη γιορτινή τη γλάστρα κέδροι έλατα και άστρα
Στο γαλαξία της Ενωμένης Ευρώπης
Στον κήπο με τα παραμύθια
Τα παπουτσάκια που λένε παραμύθια
Τα ωραιότερα παραμύθια για τα Χριστούγεννα και την Πρωτοχρονιά (δεμένο)
Ταξίδι χωρίς βαλίτσα
Το πιάτο του Αλέξανδρου
Το φεγγάρι παίζει σκάκι
Το χατίρι του δράκου
Φιλενάδα, φουντουκιά μου
10.Ευγένιος Τριβιζάς «Οι Πειρατές της καμινάδας»
ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΜΑΘΗΤΕΣ:
Κ. Χρήστο
Α. Ελευθερία
Γκ. Φαίη
Δ. Βασιλική
Λ. Αθανάσιο
- Πρόσωπα της ιστορίας: την ιστορία αφηγείται ο Φουντούλης ενώ σε πολλά σημεία υπάρχει διάλογος μεταξύ των ηρώων. Πολλά πρόσωπα μετέχουν όπως: οι δύο πειρατές, η μάγισσα, ο Άγιος Βασίλης και ο βοηθός του αλλά και ζώα με ανθρώπινη λαλιά και χαρακτηριστικά.
- Δομή: το βιβλίο χωρίζεται σε πέντε μέρη και αποτελείται συνολικά από 24 κεφάλαια όπου το καθένα διηγείται και μια περιπέτεια που υλοποιείται σε διαφορετικό μέρος και για διαφορετικό λόγο.
-Χρόνος της ιστορίας: μία παραμονή Πρωτοχρονιάς
-Τόπος της ιστορίας: γύρω από μία καμινάδα και σε φανταστικά μέρη σε όλο τον κόσμο
ΛΙΓΑ ΛΟΓΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ
Η ιστορία εκτυλίσσεται την παραμονή της Πρωτοχρονιάς.
Πρόκειται για μια ξεκαρδιστική περιπέτεια σε στοιχειωμένους πύργους, κρυμμένα λιμάνια, παλάτια, κακόφημα πανδοχεία, ζούγκλες και ωκεανούς. Δύο πειρατές με αστεία ονόματα και χαρακτηριστικά καταστρώνουν ένα μοχθηρό σχέδιο με τη βοήθεια μιας μάγισσας: να φυλακίσουν τον Άι Βασίλη και έτσι να κινδυνεύουν τα Χριστούγεννα. Τελικά ενώ καταφέρνουν να πραγματοποιήσουν το σχέδιό τους, τα Χριστούγεννα σώζονται χάρη στις προσπάθειες του ήρωα και των συνεργατών του καθώς ελευθερώνουν τον Άι Βασίλη και τον βοηθό του.
Μου έκανε εντύπωση : η καταπληκτική ικανότητα του συγγραφέα να «παίζει» με την ελληνική γλώσσα και να φτιάχνει φανταστικές σχεδόν υπερρεαλιστικές λέξεις αλλά και ο τρόπος που με τους ιδιοφυείς μύθους του οδηγεί τους ήρωες σε ξεκαρδιστικές καταστάσεις.
Ο ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ
Ο Ευγένιος Τριβιζάς γεννήθηκε στην Αθήνα το 1946. Σπούδασε νομικά και οικονομικά και είναι καθηγητής εγκληματολογίας στην Αγγλία, στο Πανεπιστήμιο του Reading. Διδάσκει Εγκληματολογία και Συγκριτικό Ποινικό Δίκαιο στο Πανεπιστήμιο του Reading και διευθύνει το Τμήμα Εγκληματολογικών Μελετών του ίδιου Πανεπιστημίου. Έχει διδάξει επίσης και σε άλλα Πανεπιστήμια Από το 1993-1998 ήταν επισκέπτης καθηγητής Εγκληματολογίας στο Πάντειο Πανεπιστήμιο Αθηνών.
Είναι γνωστός ως συγγραφέας βιβλίων για παιδιά από τεσσάρων χρονών και πάνω. Όλα του τα έργα τα χαρακτηρίζει πρωτοτυπία και μεγάλη φαντασία.
Έχει γράψει περίπου 150 βιβλία μεταξύ των οποίων μυθιστορήματα, παραμύθια, θεατρικά έργα, αλφαβητάρια, διηγήματα, κόμικς, εκπαιδευτικά βιβλία, ενώ έχει συνεργαστεί και με παιδικά περιοδικά.
Το θεατρικό του έργο Το όνειρο του σκιάχτρου παίχτηκε το 1992 στο θέατρο του Βρετανικού Μουσείου της Αγγλίας στα πλαίσια του Ευρωπαικού Φεστιβάλ Τεχνών. Τον ίδιο χρόνο το έργο του Χίλιες και Μία Γάτες βραβεύτηκε με το Α΄ Βραβείο στον παγκόσμιο διαγωνισμό θεατρικού έργου που οργάνωσε το Πολωνικό Κέντρο Τέχνης για τη Νεότητα. Το 1993 το βιβλίο του Τα Τρία Μικρά Λυκάκια έφτασε στη δεύτερη θέση των αμερικάνικων παιδικών best sellers . Βιβλία του Ευγένιου Τριβιζά έχουν μεταδοθεί από το BBC, έχουν περιληφθεί στα αναγνωστικά ελληνικών και αμερικανικών σχολείων και έχουν μεταφραστεί στα αγγλικά γερμανικά, ισπανικά, ολλανδικά, σουηδικά, ιαπωνικά και πολλές άλλες γλώσσες.
Στην Αμερική η βιβλιοθήκη του Πανεπιστημίου της Μινεσότα της Μινεάπολης αποφάσισε να συγκεντρώσει το σύνολο των λογοτεχνικών βιβλίων του Ευγένιου Τριβιζά, μελέτες για το έργο του, χειρόγραφα και άλλο υλικό σε μια ειδική ερευνητική συλλογή. Η έκθεση των πρώτων αποκτημάτων της συλλογής έγινε στο Πανεπιστήμιο της Μινεσότα το Μάιο του 2000, όπου ο Ευγένιος Τριβιζάς ήταν παρών.
ΛΙΓΑ ΑΠΟ ΤΑ ΕΡΓΑ ΤΟΥ
• Ο χιονάνθρωπος και το κορίτσι
• Το σεντούκι με τις πέντε κλειδαριές
• Οι πειρατές της καμινάδας
• Η ζωγραφιά της Χριστίνας
• Τα μαγικά μαξιλάρια
• Η τελευταία μαύρη γάτα
• Η Δέσποινα και το περιστέρι
• Ο ταξιδιώτης και η μαργαρίτα
• Ο ερωτευμένος πυροσβέστης (για μεγάλους
• Το όνειρο του σκιάχτρου
• Η ΦΡΟΥΤΟΠΙΑ
• ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΙΑΤΙΚΑ / ΠΡΩΤΟΧΡΟΝΙΑΤΙΚΑ / ΑΠΟΚΡΙΑΤΙΚΑ ΠΑΡΑΜΥΘΙΑ
• ΙΣΤΟΡΙΕΣ ΑΠΟ ΤΟ ΝΗΣΙ ΤΩΝ ΠΥΡΟΤΕΧΝΗΜΑΤΩΝ
• ΠΑΡΑΜΥΘΙΑ ΑΠΟ ΤΗ ΧΩΡΑ ΤΩΝ ΧΑΜΕΝΩΝ ΧΑΡΤΑΕΤΩΝ
• Η ΧΑΜΟΓΕΛΑΣΤΗ ΣΕΙΡΑ
• ΟΙ ΠΕΡΙΠΕΤΕΙΕΣ ΤΗΣ ΔΑΝΑΗΣ
• ΤΑ ΜΥΣΤΙΚΑ ΤΩΝ ΚΥΚΝΩΝ
• ΤΑ ΜΥΣΤΙΚΑ ΤΩΝ ΜΑΓΩΝ
• ΑΛΦΑΒΗΤΑΡΙΑ-ΑΡΙΘΜΗΤΑΡΙΑ
• ΔΙΑΚΟΠΕΣ ΣΤΟ ΝΗΣΙ ΤΩΝ ΠΥΡΟΤΕΧΝΗΜΑΤΩΝ
11.«Πόλη Μαγική» της Βεατρίκης Κάντζολα – Σαμπατάκου
ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΜΑΘΗΤΕΣ:
Λ. Γεωργία
Β. Κατερίνα
Κ. Ευάγγελο
Στο βιβλίο της Βεατρίκης Κάντζολα – Σαμπατάκου με τίτλο «Πόλη Μαγική» παρατηρούμε την Ισμήνη και τον αδερφό της Πιερή, που είναι και οι βασικοί ήρωες, να βρίσκονται στην Αθήνα, όπου και εκτυλίσσεται η ιστορία. Ο αφηγητής της ιστορίας είναι η Ισμήνη, γράφοντας στο ημερολόγιό της-τον ήσυχο φίλο της. Έτσι, αναφέρει αρχικά ότι η αλλαγή του τόπου κατοικίας τους ήταν δύσκολη, ύστερα όμως από ξεναγήσεις στην πόλη αρχίζουν να την συμπαθούν και να τη σέβονται ως μια από την πιο ιστορική και μεγαλύτερη πόλη της Ελλάδας. Κυρίως, η Ισμήνη την χαρακτηρίζει όμορφη, μοναδική, παράξενη, φιλόξενη καθώς και, τέλος, μαγική που ποτέ δε θα ήθελε να αποχωριστεί ή να ξεχάσει.
Το βιβλίο αυτό λοιπόν αποτελείται από 28 μέρη, ενώ τα κεφάλαια δηλαδή οι ενότητες είναι μόλις τρεις. Το πρώτο κεφάλαιο αναφέρεται στην αρνητική στάση των παιδιών, όταν πρωτοπήγαν στην Αθήνα. Το δεύτερο στην αλλαγή της συμπεριφοράς των ηρώων απέναντι στην πόλη και, τέλος, η ιστορία κλείνει, με το τρίτο και τελευταίο κεφάλαιο που αναφέρονται οι τελευταίες επισκέψεις τους και στην επίσκεψη μιας φίλης της Ισμήνης, της Τζαννέτας, υπενθυμίζοντάς της για ακόμα μια φορά την αριστεία της πρωτεύουσας.
Εν κατακλείδι, το θέμα του βιβλίου είναι η αλλαγή της άποψης των παιδιών, μέσα από το πέρασμα του χρόνου, για την Αθήνα.
Η συγγραφέας:
Η Βεατρίκη Κάντζολα-Σαμπατάκου γεννήθηκε στην Αθήνα, όπου σπούδασε νομικά και αγγλική φιλολογία. Έχει βραβευτεί από το Σύνδεσμο για τα Δικαιώματα της Γυναίκας (1985), τη Γυναικεία Λογοτεχνική Συντροφιά (1987, 1989, 1990, 1992), το Δήμο Αθηναίων (1989) και το Κέντρο Τέχνης του Παιδιού (1992). Το 2000, το έργο της "Το δάσος που το `σκασε" κέρδισε το βραβείο οικολογικού παραμυθιού, που διοργάνωσαν οι εκδόσεις Μίνωας και το WWF, ενώ το 2002 κέδρισε το Γ` Κρατικό Βραβείο συγγραφής θεατρικού έργου για παιδιά με το έργο της "Το αστέρι που δεν ήθελε να πέσει". Έργα της έχουν περιληφθεί σε ανθολογίες και έχουν δημοσιευτεί σε λογοτεχνικά και λαογραφικά έντυπα. Αρθρογραφούσε για χρόνια σε οικολογικό περιοδικό και έχει γράψει κείμενα και έργα για κουκλοθέατρο για σειρά παιδικών τηλεοπτικών εκπομπών. Το έργο της "Τρελή περιπέτεια στο παραμυθένιο δάσος" έχει παιχτεί από σχολεία σε όλη την Ελλάδα. Δίδαξε για δύο δεκαετίες ξένες γλώσσες και μετάφραση και έχει μεταφράσει περισσότερα από 120 βιβλία από την αγγλική, τη γαλλική και την ιταλική γλώσσα. Για δύο χρόνια ήταν υπεύθυνη της στήλης παρουσίασης βιβλίων για παιδιά και νέους του περιοδικού "Προθήκη". Έχει γράψει επίσης τους στίχους για 9 από τα 18 τραγούδια και νανουρίσματα του CD της Τατιάνας Ζωγράφου "Δεν βιάζομαι να μεγαλώσω". Ασχολείται επαγγελματικά με επιστημονικές και λογοτεχνικές μεταφράσεις και είναι μέλος της Γυναικείας Λογοτεχνικής Συντροφιάς και του Κύκλου του Ελληνικού Παιδικού Βιβλίου.
Έργα της:
"Τρελή περιπέτεια στο παραμυθένιο δάσος", Ηράκλειτος, 1992
"Παραμύθι...μύθι... Μύθοι", Αστήρ, 1992
"Πόλη μαγική", Πατάκης, 1993
"Τα παραμύθια του Παρδαλομύτη", Πατάκης, 1993
"Τα γλυκοπαραμύθια", Αστήρ, 1995
"Το δέκατο έκτο καλοκαίρι", Πατάκης, 1995
"Δε θέλω να μου λένε τι να κάνω", "Ελληνικά Γράμματα, 2000
"Το δάσος που το `σκασε", Μίνωας, 2002
"Αγιοβασιλιάτικο σκουφάκι", Μίνωας, 2002
"Πετάει πετάει η μάγισσα", Μικρή Μίλητος, 2003 κ.ά.
12.«Ο Μάγκας»
Της Πηνελόπης Δέλτα
ΑΠΟ ΤΙΣ ΜΑΘΗΤΡΙΕΣ:
Μ. Φωτεινή
Χ. Ανθή
Κ. Ειρήνη
Η Πηνελόπη Δέλτα μία από τις προσωπικότητες που σημάδεψαν την πνευματική ζωή του 20ού αιώνα-γεννήθηκε το 1874 και ήταν το τρίτο από τα έξι παιδιά του Εμμανουήλ Μπενάκη και της Βιργινίας Χωρέμη. Πέρασε την παιδική και την εφηβική της ηλικία στην Αλεξάνδρεια, και τα καλοκαίρια ταξίδευε στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Το μεγαλοαστικό περιβάλλον στο οποίο μεγάλωσε της παρείχε κάθε δυνατότητα για πνευματική καλλιέργεια, ενώ τον χαρακτήρα της σημάδεψε η αυστηρή ανατροφή που έλαβε από την μητέρα της. Το 1882, η οικογένεια μετοίκησε την Ελλάδα και εγκαταστάθηκε στην Κηφισιά. Το 1895, η Πηνελόπη παντρεύτηκε τον Στέφανο Δέλτα, με τον οποίο επέστρεψε στην Αλεξάνδρεια μετά το τέλος του πολέμου του 1897 και απέκτησε τρεις κόρες. Εκεί, γνώρισε τον Ιωνά Δραγούμη, τον σφοδρό πλατωνικό έρωτα της ζωής της. Από το 1906 έως το 1913 έζησε με την οικογένεια της στη Φρανκφούρτη, όπου γνώρισε τον Μανώλη Τριανταφυλλίδη και, μέσω αυτού, τον κύκλο των δημοτικιστών του Εκπαιδευτικού Ομίλου. Το 1916 εγκαταστάθηκε στην Αθήνα, όταν δήμαρχος της πόλης ήταν ο πατέρας της, και εκ τότε απέκτησε στενή σχέση με τον Ελευθέριο Βενιζέλο. Οι δραματικές πολιτικές εξελίξεις έως την Μικρασιατική καταστροφή τραυμάτισαν την ευαίσθητη ψυχοσύνθεσή της και, παρά την άσχημη κατάσταση της υγείας της(προϊούσα παράλυση των άκρων), ανέλαβε πρωτοβουλίες για την ενίσχυση των προσφύγων από την Μικρά Ασία. Το 1941, την ημέρα που τα γερμανικά στρατεύματα εισέβαλαν στην Αθήνα, αυτοκτόνησε με δηλητήριο. Τάφηκε, κατά την επιθυμία της, στον κήπο του σπιτιού της. Στον τάφο χαράχτηκε η λέξη «ΣΙΩΠΗ»
Η Πηνελόπη Σ. Δέλτα εκδίδει το 1935 το μυθιστόρημα που την κατατάσσει μεταξύ των κορυφαίων λογοτεχνικών έργων για παιδιά. Η Πηνελόπη Σ. Δέλτα, εκτός από την προσωπική φίλη του Μανόλη Τριανταφυλλίδη, ήταν μέλος του εκπαιδευτικού ομίλου, ο οποίος συσπείρωνε παιδαγωγούς, φιλόλογους, εκπαιδευτικούς και λογοτέχνες, οι οποίοι προωθούσαν την εισαγωγή της δημοτικής γλώσσας στην εκπαίδευση και τις νέες, ευρωπαϊκές παιδαγωγικές, ιδέες στην ανατροφή των παιδιών. Στην έκδοση αυτή κρίθηκε σκόπιμο να εκσυγχρονιστούν- βάσει του λεξικού της κοινής Νεοελληνικής του ιδρύματος Τριανταφυλλίδη. Ζητούμενο είναι το ευρύ κοινό να διαβάσει απρόσκοπτα το έργο μιας σπουδαίος συγγραφέως, χωρίς ωστόσο το κείμενο να πάψει να θυμίζει την εποχή συγγραφής του και δίχως να αλλοιώνει τις γλωσσικές επιλογές της Πηνελόπης Δέλτα.
Το μυθιστόρημα εκτυλίσσεται στην Αλεξάνδρεια του 20ού αιώνα της Αιγύπτου, σε μια πλούσια, πολυτελή, ελληνική οικογένεια. Ο αφηγητής της ιστορίας είναι το μικρό ατίθασο σκυλάκι ράτσας, ο μάγκας, ο οποίος είναι και το βασικό πρόσωπο του μυθιστορήματος. Οι βασικοί ήρωες του μυθιστορήματος είναι ο Μάγκας, ο Λουκάς, ο Βρασίδας, ο Μήτσος, ο κύριος Βασιωτάκης, η κυρία Βασιωτάκη, οι δίδυμες η Λίζα και η Άννα που είναι αδελφές του Λουκά. Το βιβλίο αποτελείται από είκοσι οκτώ κεφάλαια.
Στις αρχές του 20ού αιώνα στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου, σε μια πλούσια πολυμελή ελληνική οικογένεια(που ανακαλεί την οικογένεια του Εμμανουήλ Μπενάκη), ζει ο αφηγητής του μυθιστορήματος: ο Μάγκας, ένα έξυπνο και ατίθασο σκυλάκι ράτσας. Ο Μάγκας παρακολουθεί όλα όσα διαδραματίζονται στο σπίτι και δεν αφήνει τίποτα ασχολίαστο: τα αφεντικά του, τα παιδιά τους, το φιλικό περιβάλλον τους, εξιστορεί την καθημερινή ζωή της πόλης, μιλά και νιώθει, αγαπάει τους ανθρώπους και συμπάσχει μαζί τους, εναντιώνεται στην αδικία, διεκδικεί και αγωνίζεται. Κι αφότου διδαχτεί την αξιοπρέπεια της ελευθερίας από έναν αδέσποτο σκυλάκο, θα συνοδεύσει τον νεαρό κύριο του στην Ελλάδα και θα λάβει μαζί του μέρος στον Μακεδονικό Αγώνα.
Όπως είπαμε και παραπάνω ο Μάγκας είναι ένα ευαίσθητο σκυλάκι κι αυτό φαίνεται και στην παρακάτω σκηνή: ο Βρασίδας ήθελε να κόψει ένα μεγάλο τσαμπί άγουρες μπανάνες που κρέμονταν σε μια μπανανιά. Ο Βασίλης, ο περιβολάρης τον εμπόδισε γιατί ήταν ακόμα πράσινες και είπε πως έπρεπε πρώτα να κιτρινίσουν, για να ωριμάσουν και να τις κόψουν. Ο Βρασίδας όμως επέμενε και θύμωσε, γύρισε την πλάτη του και τον είπε «ζώο». «Ήταν η πρώτη φορά που με πλήγωναν και με πρόσβαλλαν οι ανθρώπινες προλήψεις. Από τότε άκουσα πολλές αδικίες στην ζωή μου. Μ’ αυτή η πρώτη με πόνεσε, με πλήγωσε πολύ».
Ο Μάγκας από τα πρώτα βιβλία παγκοσμίως με αφηγητή ένα τετράποδο, πρωτοκυκλοφόρησε το 1935 και λατρεύτηκε από τους αναγνώστες κάθε ηλικίας, καθώς συνδυάζει αριστοτεχνικά την αυθεντική συγκίνηση με το πηγαίο χιούμορ. Επιβεβαιώνει την άποψη της Π.Σ. Δέλτα ότι «το ηθικά ωφέλιμο πρέπει να παραμείνει διασκεδαστικό και να μην καταντήσει βαρετό σαν μάθημα»
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου